Dzisiaj klasyka gatunku, czyli słowotwórstwo w popularnej grze „odwrócone taboo”. Nie pamiętam kiedy i gdzie natknęłam się na ten pomysł, ale jest ze mną od kilku już lat i wykorzystuję go na różne sposoby, z wieloma wariacjami.
Materiał, który wykorzystuję na swoich zajęciach przeznaczony jest dla uczniów na poziomie C1-C2, którzy nie mają już problemów z procesami słowotwórczymi, nie mylą przyrostków między częściami mowy (np. „potrzebuję przymiotnika i wstawiam sufiks -’ment'”), eksperymentują z wrostkami, znają znaczenia przedrostków (np. pre-, anti-, trans-, over-, out- etc.), swobodnie posługują się przedrostkami negatywnymi (il-, im-, ir, in-, non-dis- etc.). Ćwiczenie to służy zatem głównie poszerzeniu słownictwa i nabraniu pewności siebie w stosowaniu procesów słowotwórczych. Jest również idealnym pomysłem na leksykalne powtórzenia czy recykling słownictwa z tekstu.
Na każdej karteczce znajduje się słowo zapisane drukowanymi literami i małymi literami. Zadaniem ucznia / kursanta jest zdefiniowanie „dużego” słowa za pomocą „małego” słowa. W ten sposób nie tylko poznaje / utrwala nowe słownictwo, ale „przyzwyczaja” się do mechanizmów derywacyjnych. Podczas zajęć usłyszy kilka(naście) takich definicji ze słowami kluczowymi – nie tylko stworzy nowe słowo, ale w jego/jej pamięci zaistnieje ono „w pakiecie” ze słowem kluczowym. A to dopiero początek zabawy!
A po ćwiczeniu słowotwórczym uczniowie / kursanci mogą również:
- poszukać kolokacji ze słowem kluczowym lub definiowanym i uzyć ich w zdaniach, rozmowie, narracji;
- rozbudować zestaw słów pochodnych korzystając z własnej wiedzy słowotwórczej, intuicji i / lub słownika;
- wylosować dwa słowa i znaleźć między nimi logiczne połączenie, a nastepnie przekonać innych, że działa ;
- w sekwencję składniową PRZYMIOTNIK – RZECZOWNIK – CZASOWNIK – PRZYMIOTNIK – RZECZOWNIK wstawić słowa z plansz wyswietlonych przez nauczyciela tak, by uzyskać gramatyczne (niekoniecznie logiczne) zdanie np.: A possessive historian untimely enthused over lamentable mileage of his vehicle. W jednym zdaniu zmieści się cudowna historyjka, która ułatwi zapamiętanie nowych słów.
- wykonać własne zestawy do odwróconego taboo.
Pomysłów do wykorzystania tego materiału jest naprawdę mnóstwo, a wiele z nich powstaje „na gorąco” podczas zajęć. Jestem pewna, że wpadniesz na wiele podczas korzystania z tego materiału. Podzielisz sie w komentarzu?
Olu uwielbiam Twoje materiały i pomysły! Świetne propozycje ćwiczeń, jak zawsze, zainspirowalaś mnie!🤩
Dziękuję, Agnieszko, miło mi!