Co wspólnego mają rybie ości z logicznym myśleniem i argumentowaniem? Z pozoru nic, a kiedy przyjrzymy się ich strukturze z bliska, to okazuje się, że bardzo wiele.
Diagram Ishikawy, diagram rybiej ości bądź po prostu diagram przyczyn i skutków to super proste i super skuteczne narzędzie służące do analizy wpływu różnych czynników oraz ich wzajemnych relacji i powiązań na obecny stan rzeczy, czyli skutki, które są wypadkową tych powiązań. Ten graficzny sposób pozwala na uporządkowanie i logiczne rozłożenie przyczyn i skutków danego problemu.
„Rybi szkielet” sprawdza się doskonale, kiedy na lekcji omawiamy przyczyny i skutki jakiegoś zjawiska i chcemy pomóc uczniom uporządkować myślenie i wygenerować argumenty. Ostatnio rewelacyjnie zadziałał, kiedy omawiałam z uczniami przyczyny i skutki zmian klimatycznych. Temat „environment” jest ciężki leksykalnie, mnóstwo tu słownictwa specyficznego dla tego zagadnienia i nie sposób wypowiadać się nie znając leksyki. Dlatego najpierw słownictwo to wprowadziłam przez podręcznik, przećwiczyliśmy w krótkich wypowiedziach, a następnie przeszliśmy do „grubszego” tematu o zmianach klimatycznych. Uczniowie pracowali w 5-minutowych sesjach „burz mózgu” zmieniając grupy metodą 2-4-8 (najpierw pracują w parach, potem w czwórkach, a następnie dwie czwórki łączą się w ósemkę i dzielą się spostrzeżeniami) aby zebrać wszystkie przyczyny tego zjawiska. Stopniowo wypełniali swoje „ryby” przyczynami i skutkami zmian klimatycznych.
Następnie obejrzeliśmy 2 filmiki National Geographic, które uzupełniły ich wiedzę i diagramy.
Pod koniec lekcji uczniowie chętnie opowiadali o przyczynach i skutkach spoglądając na swoje rybie szkielety.
A lekcje podsumowaliśmy rapowanym „wykładem” od Prince Ea:
A jak Ty wykorzystasz „rybie ości” na swoich zajęciach?